Zapraszamy do zapoznania się z pierwszym artykułem z cykl „12-go o 12-tej”, w którym będziemy omawiać innowacje w polskim szpitalnictwie. Od stycznia 2025 przez cały rok, zawsze 12. dnia miesiąca, na stronie www.mcsc.pl będą pojawiać się artykuły o najnowszych rozwiązaniach technologicznych, które już teraz mają ogromny wpływ na sposób, w jaki świadczona jest opieka zdrowotna.
Współczesna opieka zdrowotna w Polsce znajduje się w przełomowym momencie. Innowacje medyczne, w tym technologie cyfrowe i sztuczna inteligencja, wkraczają do szpitali, klinik i gabinetów, zmieniając sposób, w jaki leczymy i opiekujemy się pacjentami.
Nowoczesne technologie to jednak nie tylko zmiana sprzętu – to także zupełnie nowe podejście do opieki zdrowotnej, które wiąże się z licznymi wyzwaniami, ale i ogromnymi możliwościami.
Technologie, które zmieniają medycynę
Według raportu „Top Disruptors in Healthcare 2024”[1] ponad 64% polskich startupów medycznych wdraża technologie oparte na sztucznej inteligencji. Systemy AI są stosowane m.in. w diagnostyce obrazowej, gdzie wykazują wysoką precyzję w wykrywaniu patologii, takich jak zmiany nowotworowe. Wykorzystanie sztucznej inteligencji umożliwia także personalizację terapii poprzez analizę danych medycznych oraz dobór optymalnych metod leczenia[2].
Dzięki rozwojowi telemedycyny pacjenci mogą korzystać z porad lekarskich na odległość, co szczególnie pomaga osobom, które mieszkają w mniejszych miejscowościach, gdzie dostęp do lekarzy bywa ograniczony. Z kolei cyfrowa transformacja opieki zdrowotnej w Polsce staje się priorytetem, a wdrożenie Europejskiej Przestrzeni Danych Zdrowotnych ma zbliżyć systemy medyczne w całej Unii Europejskiej[3]. Dzięki temu wymiana danych będzie prostsza, a leczenie bardziej spójne i efektywne.
Współpraca z innowatorami. Mother and Child Startup Challenge – medyczny sandbox
Innowacje w medycynie nie są wyłącznie dziełem technologów. Wielu projektów realizowanych w Polsce nie udałoby się bez współpracy z placówkami publicznymi. Przykładem takiej współpracy jest konkurs Mother and Child Startup Challenge, organizowany przez Instytut Matki i Dziecka. Wygrana w konkursie umożliwia startupom testowanie nowych rozwiązań w realnych warunkach klinicznych. Dzięki takim inicjatywom rozwój innowacyjnych technologii staje się bardziej dostosowany do specyficznych potrzeb pacjentów, zwłaszcza w obszarze zdrowia kobiet w ciąży i dzieci.
W 3. edycji MCSC innowatorzy zaprezentowali między innymi systemy monitorowania stanu zdrowia w czasie rzeczywistym[4]. Tego rodzaju projekty mogą stać się katalizatorem rozwoju ekosystemu innowacji medycznych. Kluczowe jednak pozostaje zapewnienie zasobów umożliwiających współdzielenie danych oraz tworzenie regulacji sprzyjających szybkiemu testowaniu i wdrażaniu nowych rozwiązań w sektorze ochrony zdrowia.
Wyjątkowe wyzwania polskiego systemu zdrowia
Mimo ogromnego postępu, polska opieka zdrowotna wciąż zmaga się z wieloma wyzwaniami. Niedobór personelu medycznego, zwłaszcza w mniejszych placówkach, sprawia, że choć nowe technologie mogłyby usprawnić diagnostykę, często brakuje wystarczającej liczby specjalistów do ich obsługi. Dodatkowo, nowoczesne technologie, jak sztuczna inteligencja czy telemedycyna, wiążą się z koniecznością przestrzegania surowych regulacji dotyczących ochrony danych osobowych pacjentów. Z tego względu kluczowe staje się stworzenie odpowiednich przepisów prawnych, które zabezpieczą prywatność pacjentów, a jednocześnie umożliwią wykorzystanie nowoczesnych technologii.
Nie można zapomnieć także o kwestiach finansowych. Choć technologia daje ogromne możliwości, jej wdrożenie wiąże się z dużymi kosztami – zarówno na poziomie placówek medycznych, jak i administracji publicznej. Brak wystarczających środków na rozwój infrastruktury cyfrowej i zakup nowoczesnego sprzętu medycznego ogranicza potencjał sektora zdrowotnego.
Nie bez znaczenia jest też czynnik ludzki i kwestia podejścia do nowych metod. Musimy pamiętać, że wdrożenie innowacji wymaga nie tylko nowoczesnych technologii, ale również edukacji personelu medycznego oraz budowy zaufania pacjentów do nowych rozwiązań. Niezbędne jest włączenie nauki o nowych technologiach już na etapie studiów na kierunkach medycznych oraz ustawiczne podyplomowe szkolenie personelu medycznego, aby w pełni wykorzystać możliwości, jakimi już teraz dysponujemy.
Co nas czeka w przyszłości?
Pomimo tych trudności, Polska stawia na innowacje medyczne, co widać także w działaniach na poziomie Unii Europejskiej. W ramach polskiej prezydencji w Radzie UE w 2025 roku, zdrowie stało się jednym z najważniejszych priorytetów[5]. W szczególności chodzi o promowanie profilaktyki zdrowotnej, ochronę zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży oraz rozwój cyfrowej transformacji opieki zdrowotnej[6].
Eksperci przewidują[7], że w nadchodzących latach będziemy świadkami dalszego rozwoju takich technologii jak cyfrowe bliźniaki pacjentów, które umożliwią dokładniejsze modelowanie przebiegu leczenia, czy Internet Rzeczy Medycznych, który połączy urządzenia monitorujące stan zdrowia pacjentów w czasie rzeczywistym. To wszystko ma na celu nie tylko poprawę efektywności leczenia, ale także zwiększenie dostępności do usług medycznych, szczególnie w regionach, w których zauważalny jest znaczący niedobór pracowników sektora opieki zdrowotnej.
Podsumowanie
Innowacje medyczne to fundament przyszłości polskiej opieki zdrowotnej. Nowoczesne technologie, takie jak sztuczna inteligencja, telemedycyna czy systemy IoMT, mają ogromny wpływ na poprawę jakości usług zdrowotnych i umożliwiają lepszą diagnostykę oraz personalizację leczenia. Aby jednak w pełni wykorzystać ich potencjał, musimy pokonać wyzwania organizacyjne, finansowe i edukacyjne.
Współpraca między placówkami medycznymi, administracją publiczną oraz firmami technologicznymi jest kluczowa, by stworzyć sprawnie działający ekosystem innowacji, który sprosta rosnącym wymaganiom zdrowotnym społeczeństwa.
Autor:
Dr n. med. Tomasz Maciejewski
Dyrektor Naczelny
Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
Bibliografia:
- Lisowska K., Polska prezydencja w UE. Jakie są zdrowotne priorytety? pulsmedycyny.pl, https://pulsmedycyny.pl/system-ochrony-zdrowia/zdrowie-publiczne/polska-prezydencja-w-ue-jakie-sa-zdrowotne-priorytety/.
- Matuszak J., 10 najpopularniejszych trendów w służbie zdrowia, https://knowhow.distrelec.com/pl/medycyna-sluzba-zdrowia/10-najpopularniejszych-trendow-w-sluzbie-zdrowia.
- Motyl M., Polska przejmuje prezydencję w Radzie UE – uroczysta gala w Warszawie, tremedia.pl, https://www.termedia.pl/mz/Polska-przejmuje-prezydencje-w-Radzie-UE-uroczysta-gala-w-Warszawie-,59677.html.
- Pawlik A. A., Trendy i wyzwania cyfrowej transformacji opieki zdrowotnej, „Gazeta Lekarska”, 27 sierpnia 2024.
- Raport „Top Disruptors in Healthcare 2024”, aiwzdrowiu.pl, https://aiwzdrowiu.pl/raport-tdih/.
- Znamy TOP10 tegorocznej edycji Mother and Child Startup Challenge, mcsc.pl, https://mcsc.pl/znamy-top10-tegorocznej-edycji/.
- Europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia, commission.europa.eu, https://health.ec.europa.eu/ehealth-digital-health-and-care/european-health-data-space_pl.
- W resorcie zdrowia o priorytetach zdrowotnych polskiej prezydencji w Radzie UE, prawo.pl, https://www.prawo.pl/zdrowie/polska-prezydencja-w-radzie-ue-priorytety-zdrowotne,530593.html.
[1] Zob.: Top Disruptors in Healthcare 2024, https://aiwzdrowiu.pl/raport-tdih/ [dostęp 7.01.2025].
[2] Zob.: https://executivemagazine.pl/zdrowie/sztuczna-inteligencja-coraz-mocniej-wchodzi-w-medycyne-potrzebna-wielka-baza-danych-pacjentow/ [dostęp 7.01.2025].
[3] Zob.: Europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia, https://health.ec.europa.eu/ehealth-digital-health-and-care/european-health-data-space_pl [dostęp 8.01.2025]; W resorcie zdrowia o priorytetach zdrowotnych polskiej prezydencji w Radzie UE, prawo.pl, 17 grudnia 2024, https://www.prawo.pl/zdrowie/polska-prezydencja-w-radzie-ue-priorytety-zdrowotne,530593.html [dostęp 8.01.2025].
[4] M. in.: Aptamedica, EFM, NanoCarbon Group, Omnidermal, SynDiag, UES. Zob.: https://mcsc.pl/znamy-top10-tegorocznej-edycji/
[5] Por.: Milena Motyl, Polska przejmuje prezydencję w Radzie UE – uroczysta gala w Warszawie, tremedia.pl, 3.01.2025, https://www.termedia.pl/mz/Polska-przejmuje-prezydencje-w-Radzie-UE-uroczysta-gala-w-Warszawie-,59677.html [dostęp 7.01.2025]; Katarzyna Lisowska, Polska prezydencja w UE. Jakie są zdrowotne priorytety? PulsMedycyny.pl, 5.01.2025 r., https://pulsmedycyny.pl/system-ochrony-zdrowia/zdrowie-publiczne/polska-prezydencja-w-ue-jakie-sa-zdrowotne-priorytety/ [dostęp 7.01.2025].
[6] K. Lisowska, Polska prezydencja w UE…
[7] Por.: Agnieszka A. Pawlik, Trendy i wyzwania cyfrowej transformacji opieki zdrowotnej, „Gazeta lekarska”, 27 sierpnia 2024, https://gazetalekarska.pl/trendy-i-wyzwania-cyfrowej-transformacji-opieki-zdrowotnej/ [dostęp 8.01.2025]; Justyna Matuszak, 10 najpopularniejszych trendów w służbie zdrowia, https://knowhow.distrelec.com/pl/medycyna-sluzba-zdrowia/10-najpopularniejszych-trendow-w-sluzbie-zdrowia [dostęp 8.01.2025].